Engels niet ten koste van het Nederlands

Het Vlaams parlement heeft zijn aanbevelingen gegeven voor de hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. In het parlement ontstond een ruime consensus.

De hervorming van het hoger onderwijs heeft vele aspecten, zoals de integratie van de academiserende opleidingen in de universiteiten, de democratisering van het hoger onderwijs, de plaats van de kunstopleidingen, enz. Belangrijk is de internationalisering van ons onderwijs. Dan wordt meestal in één adem ook de taalregeling genoemd.

De discussie is niet nieuw. Er wordt vanuit de onderwijsmiddens zelf gevraagd naar een soepeler regeling om meer Engels te kunnen doceren in het hoger onderwijs. Zo drong de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) aan op een veel soepeler taalregering zodat in de bacheloropleiding 60 studiepunten konden worden gegeven in een andere taal dan het Nederlands. De commissie van het Vlaams parlement kwam uit op maximaal 30 studiepunten, wat overeenkomt met een Erasmussemester. Voor masteropleidingen zijn er meer mogelijkheden, maar ook in de masters moet de mogelijkheid blijven dat één opleiding overwegend in het Nederlands kan worden gevolgd in Vlaanderen, maar dat hoeft niet langer één opleiding per provincie te zijn.

De aanbeveling van het Vlaams parlement, waaraan de N-VA haar steun heeft gegeven, is een zeer redelijke oplossing. Er komt wat meer soepelheid, waardoor universiteiten en hogescholen gemakkelijker buitenlandse studenten kunnen aantrekken en Vlaamse studenten internationaal een sterkere positie krijgen, maar we vervallen zeker niet in “Hollandse toestanden”, waar de instituten in feite alles mogen doen, wat vaak neerkomt op een totale verengelsing. Dat dulden we niet. Vlaanderen blijft bij het uitgangspunt dat het Nederlands een volwaardige taal moet blijven voor onderwijs en wetenschap. Overigens is ook in Nederland gebleken dat een verengelsing niet gelijk stond aan meer kwaliteit, integendeel. Veelal was het gebruikte ‘polder-Engels’ van een pover niveau.

 Aan de Vlaamse universiteiten was het aandeel van het Engels tot nog toe veel beperkter dan in Nederland. Op het bachelorniveau was het Engels veeleer een uitzondering en ook in de masters bleef dat beperkt tot een aantal opleidingen. Voor Engelstalige colleges moest een Nederlandstalig equivalent worden ingericht per provincie. In de huidige aanbeveling wordt dat iets soepeler, namelijk een equivalent op gemeenschapsniveau, maar het principe blijft dat Nederlands de onderwijstaal is.

Kwaliteitseis

De versoepeling is voor ons aanvaardbaar als er ook strengere eisen komen op de kwaliteit van het onderwijs, inbegrepen het taalgebruik. Het gebruik van een andere taal in het hoger onderwijs kan perfect verantwoord zijn, maar dan moet de meerwaarde ook kunnen worden aangetoond. Het is onzinnig dat een Nederlandstalige docent in het (slecht) Engels les geeft voor een auditorium vol Nederlandstalige studenten, die de bedoeling hebben met hun diploma in Vlaanderen aan de slag te gaan. Dat kan karikaturaal lijken, maar dergelijke absurde toestanden zijn bekend.

Het Nederlands kan slechts overleven als volwaardige taal als het wordt gebruikt in alle domeinen van de samenleving. Het Nederlands niet meer gebruiken als taal van het universitair onderwijs betekent een verlies aan status. Dat is slecht voor de ontplooiingskansen van een taal en dus slecht voor de diversiteit. Verscheidenheid is een rijkdom. We zijn absoluut voor meertaligheid, niet voor het marginaliseren van de moedertaal.

Er is ook een sociaal argument. Het hoger onderwijs moet ook open staan voor jongeren die geen echte talenknobbel hebben. Deze studenten meteen ook nog eens de verplichting opleggen eerst een vreemde taal aan te leren voor ze zich kunnen verdiepen in de inhoud van hun vak, is een extra drempel. Dit is zeker geen sociale en efficiënte werkwijze.

We zijn nu al jaren bezig om ook nieuwkomers betere kansen te geven in ons onderwijs. Telkens leggen we daarbij het accent op een goede kennis van het Nederlands. Het zou al te gek zijn tegen die jonge mensen te zeggen dat ze toch maar beter een andere taal gebruiken als ze aan hoger onderwijs willen beginnen.

Met de aanbevelingen die het Vlaams parlement geeft aan de regering storten we ons niet in een wild avontuur, maar volgen we een redelijke en evenwichtige weg. Met voldoende garanties voor de kwaliteit van ons onderwijs.

Vlaams Parlementslid Helga Stevens verspreidde ook een persbericht over het taalgebruik voor academisch onderzoek : http://www.n-va.be/nieuws/persberichten/n-va-wil-kwaliteit-engelse-colleges-nagaan